Richtlijnen voor regelgeving: Strategie voor duurzame en circulaire textiel

Wat is de Strategie voor Duurzame en Circulaire Textiel, wat houdt het in en wat moet de printindustrie nu overwegen om voorop te lopen op het gebied van naleving? Duurzaamheidscommunicatiespecialist Rachel England schetst de belangrijkste feiten.

De textielconsumptie in de EU heeft een aanzienlijke impact op haar milieuambities. Na voedsel, huisvesting en mobiliteit heeft textiel de vierde grootste impact op klimaatverandering. Ze vertegenwoordigen ook het derde hoogste consumptiegebied voor water- en landgebruik, en het vijfde hoogste voor de consumptie van primaire grondstoffen en de creatie van broeikasgassen. De Strategie voor Duurzame en Circulaire Textiel (SSCT) is erop gericht deze impact aan te pakken.

Wat is de strategie voor duurzame en circulaire textiel?

De SSCT is ontstaan uit de Europese Green Deal van 2019 en het Actieplan voor de circulaire economie (CEAP) van 2020 en werd in 2023 door het Europees Parlement aangenomen. Het omvat een reeks maatregelen en regelgevingen die uiterlijk in 2030 van kracht moeten worden, gericht op:

• Verlenging van de levensduur van textielproducten

• Introductie van verplichte eco-designvereisten

• Aanpak van de uitstoot van microplastics uit synthetische textiel

• Een einde maken aan de vernietiging van onverkochte of geretourneerde textiel

• Stimulering van hergebruik en recycling

De strategie wordt beschouwd als een richtlijn en stelt minimumnormen vast voor de lidstaten van de EU.

Hoe wordt de strategie uitgevoerd?

De strategie wordt ondersteund door een reeks maatregelen:

• De Ecodesign for Sustainable Products Regulation (ESPR), die een raamwerk van ontwerpvereisten voor producten, waaronder textiel, creëert. Deze regelgeving roept bedrijven op om meer circulair te worden, materialen duurzamer en/of recyclebaarder te maken, waterloze verfmethoden te gebruiken, schadelijke drukchemicaliën te verminderen, en nog veel meer.

• De Empowerment Consumers in the Green Transition Directive en de Green Claims Directive , die gericht zijn op het aanpakken van greenwashing.

• De Verordening Overbrenging Afvalstoffen , die de export van textielafval beperkt.

• De Kaderrichtlijn Afvalstoffen , waarvoor een herziening is voorgesteld om verplichte uitgebreide producentenverantwoordelijkheidsregelingen voor textiel in te voeren in de lidstaten van de EU.

• Updates en herzieningen van de Verordening textieletikettering .

• Nieuwe wettelijke normen onder de EU-richtlijn inzake industriële emissies , bedoeld om verontreinigende stoffen aan te pakken die ontstaan door bleek-, verf- en afwerkingsbehandelingen.

• Een nieuw, verplicht digitaal productpaspoort met informatie over de duurzaamheid, repareerbaarheid, gerecyclede inhoud en materialen die in textielartikelen worden gebruikt. Dit paspoort is bedoeld om transparantie, eerlijkheid en geloofwaardigheid in de hele toeleveringsketen te waarborgen.

Wat betekent dit voor printers?

De SSCT brengt problemen met zich mee voor textieldrukkers, omdat ze misschien niet per se rechtstreeks binnen de textielindustrie vallen, maar afhankelijk zijn van de toeleveringsketens en partnerschappen voor belangrijke activiteiten. Als zodanig moeten drukkers overwegen hoe hun sourcing-, productie- en end-of-life-processen textiel integreren. Bedrijven moeten ook rekening houden met hun positie binnen andere zakelijke toeleveringsketens: naarmate grotere bedrijven SSCT-naleving nastreven, zullen ze steeds vaker de voorkeur geven aan leveranciers en aanbieders die hun eigen duurzaamheidsreferenties kunnen aantonen.

Hoe voeren EU-landen de SSCT uit?

Lidstaten in de EU zijn al bezig met het uitrollen van regelgevingen die aansluiten bij de SSCT. In Frankrijk vereist de Anti-Waste Law for a Circular Economy dat merken systemen opzetten voor het verzamelen en recyclen van textielafval, en dat ze transparant informatie vrijgeven over de uitstoot van broeikasgassen, het waterverbruik en de afvalproductie.

In Nederland vereist een Extended Producer Responsibility for Textiles-regeling dat merken aantonen dat textielafval op de juiste manier wordt gerecycled of hergebruikt, en bedrijven moeten eenmalig een registratie voltooien bij de overheidsinstantie die verantwoordelijk is voor het beheer van watersystemen. En in Duitsland vereist de Supply Chain Due Diligence Act dat merken rigoureuze due diligence-processen in hun hele toeleveringsketen toepassen. Dit is met name relevant voor drukkers en omvat het monitoren en rapporteren van de creatie en het gebruik van verontreinigende stoffen, evenals de verwerking van gevaarlijk afval.

Hoe heeft de industrie gereageerd op de SSCT?

Zoals bij veel van de op duurzaamheid gerichte regelgevingen en richtlijnen, heeft de SSCT gemengde reacties opgeroepen. Sommigen zijn bijvoorbeeld bezorgd dat de strategie het concurrentievermogen zal belemmeren en economische obstakels zal creëren. Toen het Europees Parlement in juni 2023 voor het eerst zijn rapport over de strategie aannam, veroordeelde Euratex – de Europese Confederatie voor Kleding en Textiel – de strategie omdat deze “de huidige economische uitdagingen negeert die worden veroorzaakt door hoge energieprijzen, verlies van consumentenvertrouwen en assertieve handelspartners”.

In een commentaar op het rapport zei de directeur-generaal van Euratex, Dirk Vantyghem: "We zijn blij met de sterke interesse van het Europees Parlement in de textiel- en mode-industrie, maar moedigen de Europarlementariërs aan om een evenwichtige visie te ontwikkelen die duurzaamheid en concurrentievermogen met elkaar verzoent." Het bedrijf zei verder: "Als we de lat nog hoger leggen, betekent dit simpelweg dat de Europese textielindustrie uit de markt wordt gedrukt, wat resulteert in een grotere ecologische voetafdruk en een grotere afhankelijkheid van buitenlandse leveranciers."

Sommigen zien de strategie als een kans voor merken en bedrijven om zich te onderscheiden. Steffen Meiler, Global Director of Sportswear bij Kornit, zegt: "In 2007 werkte ik aan een gerecycled textielproject met Patagonia. Hoewel de markt er toen nog niet helemaal klaar voor was, zijn de omstandigheden sindsdien veranderd.

“Duurzaamheid blijft een belangrijk onderwerp en bedrijven overwegen hoe ze dit effectief kunnen integreren. Consumenten zijn steeds beter geïnformeerd en industriële trends wijzen op een verschuiving in de marktdynamiek, beïnvloed door verschillende belanghebbenden.”

Meiler merkt op dat deze veranderingen uitdagingen vormen, met name voor kleinere bedrijven met beperkte middelen. “Op een recente conferentie hoorde ik over bedrijven die extra personeel inhuren om alleen maar compliance-documentatie te beheren. Tegelijkertijd fluctueren energiekosten en varieert de vraag op de markt, waardoor het een delicate balans is.”

"Bedrijven moeten hun langetermijnstrategieën beoordelen", zegt Meiler. "Om door deze veranderingen te navigeren, is voortdurende aanpassing en overweging van toekomstige marktpositionering vereist."

Wat moeten drukkers doen om te voldoen aan de Strategie voor Duurzame en Circulaire Textiel?

Het is van cruciaal belang dat bedrijven – ongeacht hoe ze betrokken zijn bij textiel – een duidelijk inzicht hebben in de milieu-impact van hun producten gedurende hun gehele levenscyclus. Het verzamelen en consolideren van gegevens kan tijdrovend zijn, maar aangezien veel van de vereiste rapportages retroactief zullen zijn, is het belangrijk om zo snel mogelijk de juiste processen in te stellen.

De overstap naar duurzame printmaterialen zoals niet-giftige, biologisch afbreekbare en op water gebaseerde inkten zou hoog op de agenda moeten staan, en ondersteuning en begeleiding kunnen worden gevonden in de vorm van het Transition Pathway for the Textiles Ecosystem en het European Circular Economy Stakeholder Platform , dat samenwerking tussen de industrie, overheden, sociale partners en andere belanghebbenden promoot en stimuleert. Het nieuwe partnerschap ' Textiles of the Future ' – aangekondigd door de Europese Commissie in maart 2024 – biedt ook financieringsmogelijkheden ter ondersteuning van onderzoek en innovatie rond duurzame textiel.

"Bedrijven moeten gedurfd zijn, maar het is een reis van voortdurende verbetering", zegt Meiler. "Deze uitdagingen gaan niet zomaar verdwijnen. Je moet bedenken waar je over vijf of tien jaar wilt zijn. Wil je in een steeds volatielere situatie blijven, of nu veranderingen doorvoeren en vooroplopen in de markt?"