De uitdagingen van milieuaudits en zelfcertificering

Verschillende landen en regio's hebben verschillende auditprocessen, maar het ontbreken van een universele definitie maakt het moeilijk voor drukkers om hieraan te voldoen.

Milieu-audits – niet te verwarren met milieueffectrapportage – wordt steeds belangrijker voor de gespecialiseerde grafische industrie, aangezien bedrijven willen voldoen aan de eisen van zowel klanten als regelgevers.

Hoewel er geen universeel aanvaarde definitie is, beschrijft de Europese Commissie milieuaudits als:

Een managementinstrument dat een systematische, gedocumenteerde, periodieke en objectieve evaluatie omvat van hoe goed de milieuorganisatie, het management en de uitrusting presteren, met als doel het milieu te helpen beschermen door de managementcontrole van praktijken te vergemakkelijken en de naleving van het bedrijfsbeleid te beoordelen, waaronder wettelijke vereisten en normen.

Er zijn drie hoofdtypen audits die drukkerijen zouden willen laten uitvoeren:

• Milieu-nalevingscontrole - deze zijn doorgaans de meest uitgebreide omdat ze bedoeld zijn om de wettelijke nalevingsstatus van de site of het bedrijf te beoordelen, wat duur kan zijn
• Milieubeheeraudit – uitgevoerd door een organisatie en/of management om te begrijpen hoe het voldoet aan zijn eigen milieuprestatieverwachtingen
• Functionele milieu-audits – specifieke audits gericht op één milieu-element of impact, zoals water of elektriciteit.

Een groeiend aantal normen, inconsistente audits en een gebrek aan bekwame auditors kunnen het echter moeilijk maken om dit werk internationaal te vergelijken, wat leidt tot verwarring en scepsis over de zelfcertificering van bedrijven met milieu-eisen.

Wie zijn de grote auditors internationaal?

Bedrijven kunnen gebruikmaken van interne of externe auditors om hun milieuaudits te beheren, afhankelijk van hun middelen en motivaties. Enkele van de grote spelers die internationaal kunnen assisteren zijn:

• Bureau Veritas
• Deloitte
• DNV
• EY
• KPMG
• PwC
• ERM CVS
• SGS

Al deze bedrijven proberen de milieueffecten van de activiteiten van bedrijven te beoordelen en geven een momentopname van wat er op een bepaald moment in een organisatie gebeurt. Vanwege verschillende normen en vereisten voor ecologische duurzaamheid is er echter vaak inconsistentie in het auditproces.

Gebrek aan consistentie

Bijna 60% van de duurzaamheidsprofessionals die in 2018 werden ondervraagd door het in het Verenigd Koninkrijk gevestigde Institute of Environmental Management and Assessment (IEMA), was het ermee eens dat ze te maken hadden met een toenemend aantal milieunormen voor audits. "Respondenten suggereerden dat dit een uitdaging is voor auditors, maar daarnaast zijn het de veranderingen of ontwikkelingen in de wetgeving (dwz auditcriteria), die moeilijk bij te houden kunnen zijn", aldus IEMA in een rapport. “Gebrek aan kennis van wetgeving werd gezien als een wijdverbreid probleem.”

Culturele verschillen en perspectieven – zoals benaderingen van sociale en ethische kwesties – hebben ook invloed op auditpraktijken, en verschillende rechtsgebieden zullen verschillende methodologieën in het auditproces hebben. De helft van de ondervraagde professionals geeft aan dat het nadenken over maatschappelijke en ethische vraagstukken steeds belangrijker wordt.

“Dit werd naar voren gebracht door een aantal respondenten die buiten het VK werken, in verband met de noodzaak voor auditors om zich bewust te zijn van culturele verschillen en de implicaties van verschillende rechtsgebieden voor milieubeheerpraktijken, en zo een 'one-size-fits- all'-benadering”, stelt het IEMA-rapport. "Sommige organisaties onderschrijven internationale milieu- of duurzaamheidsprotocollen die niet worden begrepen door Britse auditors."

Complexiteit en competentie

Het inschatten van alle milieueffecten van een organisatie is complex. Sommige auditors nemen bij het definiëren van de omgeving alleen de biofysische elementen mee, andere nemen sociale aspecten en aanvullende ecosysteemrisico's mee.

In 2020 bleek uit een onderzoek van de Nanjing Audit University in China dat de meeste auditors geen ervaring en kennis hebben bij het beoordelen van de volledige ecologische levenscyclus van bedrijfsactiviteiten. "Sommige vragen blijven onbeantwoord", schreef hoofdauteur Antony Wafula Wanyonyi. “In hoeverre moeten auditors bijvoorbeeld participeren in de supply chain van de organisatie? Hoe kunnen auditors omgaan met de digitale economie? Welke elementen definiëren goede praktijken of ethiek in de samenleving?”

Bijkomende uitdagingen bij externe certificeringsaudits zijn onder meer:

• Auditrapporten op basis van sjablonen, met bevindingen vaak onduidelijk
• Rapporten worden gekopieerd, dus bevatten vaak fouten, zoals eerdere details in
• Gebrek aan sectorkennis (zoals gespecialiseerd drukwerk)
• Moeite met het uitdagen van de certificeerders
• Audits bieden slechts een momentopname of prestatie op een bepaald moment
• Kan duur zijn.

De ISO 14000-normen bieden een kader voor bedrijven van elke omvang om interne milieuaudits uit te voeren. Deze worden echter ook bekritiseerd omdat ze te algemeen zijn qua reikwijdte en naleving van regelgeving.

“Sommige auditors – waaronder externe certificeringsauditors – hebben ook moeite om de nieuwe vereisten van ISO 14001:2015 en andere nieuwe normen te interpreteren, wat leidt tot inconsistentie”, aldus het rapport van IEMA.

Het vervolgt: “Velen hebben niet het vertrouwen om het senior management te controleren – een nog grotere barrière in sommige culturen waar het niet gebruikelijk is om senior collega’s uit te dagen – en zijn misschien ook niet in staat om effectief met hen te communiceren (gebrek aan kennis van de bedrijfsstrategie, bedrijfsvoering, enz.). Daar horen ook de gevolgen van de Brexit bij.”

Een werk in uitvoering

Zoals met veel milieu- en duurzaamheidsgerelateerd werk, zijn er nog steeds verschillende uitdagingen die moeten worden overwonnen, en er komen meer problemen naar voren naarmate we meer begrijpen over onze interacties met de natuurlijke wereld. "Er is behoefte aan meer begeleiding voor het verbeteren van de competentie van auditors, en gemeenschappelijke competentienormen moeten worden aangenomen door geaccrediteerde instanties, met periodieke competentiebeoordelingen", stelt IEMA. "Er zal behoefte zijn aan competente en gekwalificeerde verificateurs voor sommige van de opkomende ISO-normen."

Ondertussen kan de gespecialiseerde grafische sector het zich niet veroorloven om perfect de vijand van het goede te laten zijn, en toegewijde milieubeheersystemen en innovaties in realtime auditing pakken ook veel van de uitdagingen aan waarmee bedrijven wereldwijd worden geconfronteerd.

Enkele van de tastbare voordelen die bedrijven kunnen genieten door middel van milieuaudits zijn:

• Inzicht in hun wettelijke vereisten en ervoor zorgen dat ze zich aan die vereisten houden.
• Kunnen aantonen dat ze milieuvriendelijk zijn
• Meer kennis van milieurisico's
• Verbeterde milieuprestaties
• Potentiële kostenbesparingen en verbeterde financiële prestaties.